Apa yang anda faham mengenai
pemilikan ekuiti bumiputera sebanyak 30%? Salah satu matlamat Dasar Ekonomi
Baru (DEB) adalah untuk mengagihkan kekayaan negara secara saksama antara kaum
di Malaysia dengan ekuiti bumiputera ialah 30 peratus, bukan bumiputera – 40
peratus dan penyertaan asing ialah 30 peratus. Tempoh rancangan ini ialah dari
tahun 1970 sehingga 1990 di mana ia menunjukkan ekuiti bumiputera pada tahun
awal pelaksanaannya ialah 2 peratus naik kepada 20 peratus dalam tempoh masa 20
tahun melalui pelaksanaan dasar ini. Menurut Tun Daim Zainuddin yang
bertanggungjawab untuk menjayakan matlamat DEB pada tahun-tahun akhir pelaksanannya
semasa menjadi Menteri Kewangan, ia merupakan pelaksanaan yang boleh
dibanggakan kerana walaupun ia tidak mencapai sasaran asalnya 30 peratus, ia
merupakan merupakan pencapaian yang baik dalam sesebuah masyarakat majmuk. Tun
Daim sendiri tidak tahu mengapa formula ekuiti bumiputera ditetapkan kepada 30
peratus dan tidak kepada 20 peratus atau 40 peratus.
Menurut Tan Sri Muhammad Ali
Hashim, bekas Ketua Eksekutif Johor Corporation (Jcorp), menyatakan bahawa
ekuiti bumiputera yang sepatutnya dicapai ialah 65 peratus dan bukannya 30
peratus kerana jumlah penduduk muslim di Malaysia ialah 65 peratus. Namun
penulisan saya kali ini adalah berpegang kepada 30 peratus kerana ia merupakan
dasar sebenar kerajaan.
Apakah yang menjadi ukuran ukuran
ekuiti bumiputera ini? Sebenarnya, ukuran bumiputera ini menurut Dr. Syed
Hussin Ali (2008) adalah termasuk :
i. Individu Melayu : Meliputi institusi yang
menyalurkan kepentingan persendirian Melayu seperti Amanah Saham MARA, dan
Lembaga Urusan Tabung Haji.
ii. Kepentingan Melayu : Saham yang dianggap
sebagai saham amanah oleh agensi seperti MARA (tidak termasuk Amanah Saham
MARA), PERNAS, UDA, Perbadanan Kemajuan Ekonomi Negeri (PKEN), Bank Bmiputera
dan Bank Pembangunan.
Pada tahun 1990 iaitu tahun
berakhirnya tempoh pelaksanaan Dasar Ekonomi Baru (DEB), dianggarkan bahawa
modal saham syarikat saham dalam syarikat berhad ialah RM80 billion dan jika
hendak menguasai 30% ekuiti bumiputera melayu, maka orang melayu atau pemodal-pemodal
melayu perlu memiliki saham sebanyak RM24 billion. Pada tahun 1970, hak milik
modal saham melayu ini hanya berjumlah RM126 juta, dan pada tahun 1975 jumlah
modal saham melayu ialah RM768 juta iaitu kenaikan sebanyak RM128 juta setiap
tahun. Untuk mencapai RM24 billion pada tahun 1990, maka modal saham yang
diperlukan ialah lebih RM23 billion yang mesti dikumpul dalam masa 15 tahun
iaitu dari tahun 1975 sehingga tahun 1990. Ini bermakna orang melayu memerlukan
modal saham sebanyak RM1.533 billion setiap tahun untuk mencapai matlamat DEB
pada akhir tahun 1990 (Dr. Syed Husin Ali, 2008).
Untuk mencapai hasrat pemilikan
ekuiti bumiputera 30% ini, cadangan yang diutarakan oleh Dr. Syed Husin Ali
(2008) ialah :
i. Mengumpul
semua simpanan yang ada pada setiap orang melayu untuk dijadikan modal. Namun
anggaran yang boleh dibuat melalui cara ini akan menyebabkan akan lebih
tersempit dari keadaan sedia ada. Ini sudah tentunya menyekat kebebasan dari
segi ekonomi bagi kehidupan seseorang.
ii. Kerajaan
mengeluarkan lebih banyak lagi pinjaman melalui bank atau badan tertentu. Akan
tetapi, bagi mendapatkan pinjaman, ia memerlukan jaminan dan sandaran. Ini
bermakna golongan tertentu sahaja yang boleh mendapatkan pinjaman.
iii. Untuk
menaikkan peratusan modal orang melayu, boleh dibataskan atau dihadkan sahaja
jumlah pelaburan oleh golongan bukan melayu dan asing. Akan tetapi, ini boleh
membunuh ekonomi negara kerana ia menyebabkan tentangan daripada golongan yang
dibataskan dan ini secara tidak langsung ia akan menjejaskan kestabilan
politik.
iv. Melaksanakan
dasar milik negara. Ini bukanlah konsep milik negara yang diamalkan oleh
golongan orang berfahaman komunis. Apa yang dikehendaki ialah cuma sesetengah
sahaja daripada perusahaan dan perkhidmatan penting milik negara ataupun
diambil alih oleh negara. Dengan melaksanakan dasar milik negara, ia lebih
mudah dirancang agar keuntungan daripada perusahaan negara digunakan untuk
pembangunan dan lebih banyak lagi penyertaan Bumiputera digalakkan dalam
bidang-bidang perniagaan serta perusahaan yang dikuasai negara.
Sudah tentu, langkah ke-iv
merupakan langkah paling berkesan untuk membangunkan ekonomi orang melayu pada
hari ini menurut beliau.
Sikap majoriti orang melayu adalah
tidak berani untuk mengambil risiko. Ini benar menurut Tun Daim Zainuddin
apabila ramai orang mengatakan beliau memperolehi banyak tanah untuk menjadi
jutawan hartanah kerana disebabkan hubungan akrabnya dengan Datuk Harun Idris
yang ketika itu menjadi Menteri Besar Selangor.
Sebenarnya, ramai orang melayu yang memperolehi tanah daripada beliau
(Datuk Harun Idris) dan kemudian menjual tanah tersebut untuk mendapatkan wang
tunai dengan segera kerana tidak mahu mengambil risiko untuk membangunkan tanah
tersebut.
Sikap orang melayu ini dapat
dilihat dalam pemilikan ekuiti 20 peratus bumiputera. Sebenarnya, daripada
jumlah 20 peratus bumiputera, kira-kira 12 peratus daripadanya adalah dalam
bentuk pegangan amanah dan beberapa institusi kerajaan. Ini sekaligus melindungi
bumiputera daripada risiko sebenar perniagaan. Mereka bukanlah orang yang
berdaya usaha dan sanggup mengambil risiko. Mereka merupakan pelabur pasif
dalam usaha niaga yang dijalankan oleh pihak kerajaan. Sikap dan mentaliti
pasif bukanlah bentuk revolusi mental yang hendak dipupuk oleh kerajaan dalam
masyarakat melayu dan bumiputera melalui DEB (Tun Dr. Mahathir, 2012).
Sehingga tahun 2010, pemilikan ekuiti Bumiputera
pada nilai tara meningkat kepada 23.09 peratus iaitu RM167.7 bilion berbanding
2008 iaitu 21.9 peratus bernilai RM127.4 bilion. Angka ini diperoleh
berasaskan keseluruhan ekuiti berjumlah RM726.4 bilion pada 2010 berbanding
RM581.8 bilion pada 2008. Ekuiti Bumiputera ini termasuk pemilikan
individu, institusi kepentingan Bumiputera seperti Lembaga Tabung Haji (LTH)
dan Lembaga Tabung Angkatan Tentera (LTAT) dan Agensi Amanah seperti Permodalan
Nasional Berhad (PNB), Perbadanan Usahawan Nasional Berhad (PUNB), Majlis
Amanah Rakyat (Mara) dan Perbadanan Kemajuan Ekonomi Negeri (PKEN) (Harian
Metro).
Pemilikan ekuiti Bumiputera tertinggi mengikut sektor adalah
industri kewangan, insurans dan takaful yang meningkat kepada 37.56 peratus
bagi 2009 dan 38.97 peratus pada 2010 dengan nilai pemilikan ekuiti
Bumiputera meningkat daripada RM53.35 billion kepada RM65.37 billion. Industri
perdagangan borong dan runcit adalah industri yang mempunyai bilangan syarikat
Bumiputera tertinggi berbanding industri lain. Bagaimanapun, bilangan syarikat
Bumiputera menurun daripada 73,230 pada 2009 kepada 70,216 pada 2010 (Harian
Metro).
Apa yang boleh kita buat untuk mencapai matlamat pemilikan
bumiputera sebanyak 30% sebagai pekerja makan gaji? Tidak lain dan tidak bukan
adalah mudah sahaja dengan membuat pelaburan melalui Amanah Saham Nasional
Berhad yang pernah saya ceritakan sebelum ini (Klik di sini). Jumlah penduduk Malaysia
pada hari ini ialah 28.3 juta dengan jumlah penduduk berbangsa melayu ialah 56.4%
(tidak mengambil kira bumiputera lain) atau bersamaan dengan 15.96 juta orang.
Sekiranya purata setiap orang menyumbang RM200 setiap bulan melalui caruman
ASNB ini, jumlahnya adalah RM319 juta sebulan ataupun RM3.8 billion setahun.
Ini belum mengambil kira lagi ekuiti-ekuiti bumiputera melayu yang lain. Sudah
tentu ia akan memberi impak kepada ekonomi orang melayu itu sendiri walaupun
dengan hanya membuat pengorbanan yang sedikit setiap bulan.
Sekian, terima kasih.
Wan Kamarul Ariffin bin Wan Ahmad
Sumber
1. Cheong Mei Sui dan Adibah Amin, 1996. Daim :
Insan di Sebalik Enigma. Pelanduk Publications (M) Sdn. Bhd.
2. Dr. Syed Hussin Ali, 2008. Orang Melayu :
Masalah dan Masa Depan. Harakah.
3. Tun Dr. Mahathir
Mohammad, 2012. Doktor Umum : Memoir Tun Dr. Mahathir Mohammad. Berita
Publishing Sdn. Bhd.
4. http://www.hmetro.com.my/articles/EkuitiBumiputeracecahRM167_7b/Article